“Działalność fundacji rodzinnej”.
Rozwiązania zaproponowane przez ustawodawcę w zakresie aktywności/działalności, jakie fundacja rodzinna może wykonywać, są rokujące. Na wstępie należy podkreślić, że ideą jest, aby fundacja rodzinna zajmowała się działalnością polegającą na zarządzaniu i nadzorowaniu wniesionego do niej majątku, czyli na prowadzeniu tzw. działalności pasywnej (zarządczej/nadzorczej), obarczonej minimalnym ryzykiem biznesowym. Dlatego, prowadzenie bezpośrednio przez fundację rodzinną działalności typowo „biznesowej” np. produkcji czy usług nie jest rekomendowane, ponieważ poza zasadniczymi ryzykami związanymi z prowadzeniem takowej działalności, będzie ono obarczone sankcjami podatkowymi, tj. fundacja nie będzie korzystać wówczas ze zwolnienia podmiotowego w podatku dochodowym CIT.
W art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej zostały wymienione rodzaje działalności gospodarczej (w rozumieniu art. 3 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców: Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły), które fundacja rodzinna może wykonywać – tzw. działalność dozwolona. Należy pamiętać, że jest to katalog zamknięty, czyli poza wskazanymi w niniejszym artykule ustawy o fundacji rodzinnej aktywnościami gospodarczymi, innego rodzaju profile działalności nie będą uprzywilejowane przez ustawodawcę.
Przykładowymi, preferowanymi przez ustawodawcę działalnościami gospodarczymi w ramach ustawy o fundacji rodzinnej będą więc:
nabycie udziałów/akcji/ogółu praw i obowiązków w spółkach prawa handlowego, w ramach których firma rodzinna (fundator/beneficjenci) wykonywała dotychczasową działalność gospodarczą (usługową, handlową, produkcyjną),
prowadzenie fermy drobiu/trzody chlewnej w ramach działów specjalnych produkcji rolnej,
nabycie dzieł sztuki, papierów wartościowych,
nabycie nieruchomości, które w dalszej kolejności będą dzierżawione/najmowane na rzecz podmiotów trzecich.
Podsumowując, powołanie do życia fundacji rodzinnej, która co do zasady ma wykonywać w przeważającej mierze działalność gospodarczą, która nie będzie wpisywała się w katalog umieszczony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, nie jest rekomendowane. Z jednej strony tzw. aktywna działalność gospodarcza powinna być prowadzona przez stricte powołane do tego celu podmioty (przedsiębiorstwa prowadzone w dozwolonych przez ustawodawcę formach prawnych, np. spółki prawa handlowego, umowa spółki cywilnej czy tzw. indywidualna działalność gospodarcza), z drugiej zaś niesie również za sobą ryzyko związane z ponoszeniem odpowiedzialności przez fundację rodzinną za działalność takiego przedsiębiorstwa, która rozciąga się wówczas na wszystkie składniki majątku posiadane przez fundację rodzinną. Co więcej, powstaje ryzyko podważenia funkcjonowania fundacji rodzinnej przez organy podatkowe.