Kontrola sądowa nad funkcjonowaniem fundacji rodzinnej polega na możliwości zaskarżenia uchwał organów fundacji sprzecznych z ustawą, statutem lub celem fundacji rodzinnej.

Tak jak w przypadku zaskarżania uchwał wspólników spółek kapitałowych, występują dwa rodzaje powództw: (i) uchylenie uchwały sprzecznej ze statutem lub celem fundacji rodzinnej (ii) o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą.

Powództwa powyższe mogą zostać wytoczone przez fundator, beneficjent lub członek organu fundacji rodzinnej. Sądem właściwym rzeczowo do rozpoznania powództwa będzie sąd okręgowy właściwy ze względu na siedzibę fundacji rodzinnej.

Przesłanką do zaskarżenia uchwały jako sprzecznej z celem fundacji rodzinnej będzie rozporządzenie majątkiem fundacji rodzinnej sprzecznie z wolą fundatora. Powództwo należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia podjęcia uchwały.

Z kolei powództwo o stwiedzenie nieważności, należy wnieść w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie dwóch lat od dnia podjęcia uchwały. Przykładem uchwały sprzecznej z ustawą będzie uchwała zarządu podjęta inną niż bezwzględna większością głosów (przy założeniu, że w statucie nie wprowadzono odmiennych postanowień w tym zakresie).

Po ww. terminach prawo do wytoczenia powództwa wygasa.

Wyrok sądu, który uwzględnia powództwo i orzeka o uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności uchwały fundacji rodzinnej, powoduje, że uchwała jest traktowana, jakby w ogóle nie została podjęta. Tworzy zatem sytuację, jakby uchwała nigdy nie została podjęta/zostaje uchylona, tak jakby jej nie było od samego początku.